Janina Kończak to działaczka społeczna i związkowa, jedna z liderek „Solidarności”, pozostająca jednak w cieniu mężczyzn-opozycjonistów. J. Kończak zasłynęła tym, że była jedną z inicjatorek i organizatorek wielkiego Marszu Głodowego Kobiet w Łodzi w 1981 roku. To ona wniosła znaczący wkład w walkę o prawa kobiet w Polsce, jednakże jest on niesprawiedliwie niedoceniany – podaje lodzanka.eu.
Biografia Janiny Kończak
J. Kończak (Gotner) urodziła się 19 września 1951 roku w polskim mieście Gliwice. Przez długi czas pracowała w łódzkich zakładach gumowych „Stomil”. W latach 1973-1981 była członkinią PZPR.
W łódzkich zakładach i fabrykach pracowały wówczas tysiące kobiet. W wielu przedsiębiorstwach praca odbywała się na kilka zmian. Ponadto jej warunki były trudne: kurz, opary barwników, upał, hałas maszyn. Łódzkie kobiety po przepracowaniu zmiany w przedsiębiorstwie spieszyły się do domów, bo na ich barkach spoczywała lwia część obowiązków domowych.
Na początku lat 80. J. Kończak aktywnie włączyła się w walkę o prawa pracownicze. W sierpniu 1980 roku stanęła na czele komitetu strajkowego w zakładzie, w którym pracowała.
W 1981 roku J. Kończak wstąpiła do niezależnego związku zawodowego „Solidarność”, który później przekształcił się w szeroki ruch społeczno-polityczny i wniósł znaczący wkład w walkę Polaków z reżimem komunistycznym. Jak wiadomo, pierwszym szefem „Solidarności” był Lech Wałęsa.
Ciekawostką jest to, że w październiku 1981 roku J. Kończak wraz z Lechem Wałęsą uczestniczyła w delegacji “Solidarności” do Francji. Świadczy to o znacznej wadze i autorytecie J. Kończak w tej organizacji związkowej.
Niestety nazwisko J. Kończak i jej wkład w walkę o prawa pracowników, zwłaszcza kobiet, poszły niesłusznie w niepamięć. Reżim komunistyczny w Polsce poczynił w tym celu znaczne starania. W dostępnych źródłach jest bardzo mało informacji na temat J. Kończak.
Rola Janiny Kończak w Marszu Głodowym Kobiet w Łodzi
J. Kończak była jedną z inicjatorek i organizatorek Marszu Głodowego Kobiet w Łodzi, który odbył się 30 lipca 1981 roku. Tysiące łódzkich kobiet, w tym wiele dzieci, wyszło na ulice Łodzi z hasłami na plakatach: „Jeść”, „Głód”, „Trzy zmiany – jeden głód”, „Jak zjeść kartkę papieru nożem i widelcem”, „Głodni wszystkich krajów, łączcie się”.
Powodem strajku był ostry kryzys żywnościowy – w sklepach brakowało produktów. Aby kupić żywność, kobiety stały w kolejce przez kilka godzin, często po długiej zmianie w fabryce.
Ówczesna prasa „Solidarności” pisała, że w marszu wzięło udział łącznie 50 tysięcy osób.
J. Kończak zapłaciła za zorganizowanie tego masowego protestu kobiet aresztowaniem. Po wprowadzeniu stanu wojennego w Polsce J. Kończak była więziona w Gołdapi od 8 maja do 6 lipca 1982 roku. Jednak najtrudniejsze dla aktywistki nie było aresztowanie, ale rozłąka z dziećmi. Dzieci działaczy trafiały do domu dziecka.
Po wyjściu na wolność J. Kończak próbowała znaleźć pracę, ale kobiety nigdzie nie chciano zatrudnić. Pod ciągłym naciskiem władz komunistycznych bojowniczka o prawa kobiet została zmuszona do opuszczenia Polski i emigrowała do Francji.
W latach 1983 do 1990 brała udział w pomocy dla Polski, współpracując z francuskimi związkami zawodowymi. 11 maja 2020 roku działaczka została odznaczona Krzyżem Wolności i Solidarności.
Warto wspomnieć, że w 2018 roku feministyczna Fundacja Łódzki Szlak Kobiet zorganizowała obchody rocznicy Marszu Głodowego Kobiet w Łodzi. Członkowie Fundacji zaprosili do Łodzi działaczkę “Solidarności” J. Kończak. Zgodziła się przyjechać i opowiedziała swoją historię, która przez długi czas była tematem tabu.
J. Kończak, odnosząc się do masowego marszu kobiet w Łodzi, powiedziała: „(..) dziewczęta, nie dajcie się facetom wygumkować z kart historii”.