Miasto Łódź stało się kolebką wielu utalentowanych polskich filmowców. Wielu aktorów, reżyserów, scenarzystów zaczynało tu swoją karierę i zasłynęło na całym świecie. Wśród nich jest gwiazda polskiego kina Leon Niemczyk – informuje portal lodzanka.eu.
Obecnie Leon Niemczyk uważany jest za jednego z najwybitniejszych aktorów w historii polskiego kina. Jaka była twórcza ścieżka aktora, w jakich popularnych filmach wystąpił i inne ciekawostki z jego życia – przeczytaj w poniższym artykule.
Dzieciństwo i trudne życie w latach międzywojennych
Choć nazwisko Leona Niemczyka kojarzy się z miastem Łódź, przyszła gwiazda filmowa urodziła się w Warszawie w 1923 roku. Tu, w stolicy Polski, mieszkał z rodziną aż do II wojny światowej.
Niestety, niewiele wiadomo o dzieciństwie, młodości i edukacji Leona Niemczyka. Wiadomo jedynie, że podczas walk został postrzelony w nogę. Wtedy nie było nawet bliskie wyobrażenie, że chłopak dorośnie i zostanie aktorem – na początku pracował w pracowni rysunku. Wykształcenie zdobył w szkole podchorążych Armii Krajowej.
Lata II wojny światowej były trudne dla przyszłego aktora. Musiał znaleźć sposoby na przetrwanie – przez pewien czas nosił nawet fikcyjne nazwisko, by uniknąć aresztowania i wysłania do obozów koncentracyjnych, które masowo były otwierani w różnych częściach państwa.
Jednak nawet z fikcyjnym nazwiskiem Leon Niemczyk nie mógł uniknąć prześladowań i aresztowań. Wraz z innymi znanymi działaczami brał udział w powstaniu Warszawskim, które jednak zostało obalone. Po tym wydarzeniu przyszły aktor próbował uciec przed prześladowaniami i udać się do Krakowa, jednak nie udało mu się to – Leon Niemczyk (wtedy miał imię Jerzy Królikowski) został złapany i aresztowany. Po aresztowaniu przyszły aktor trafił do III Rzeszy, gdzie pracował jako kolejarz.
Koniec wojny i początek pracy aktorskiej
Jeszcze przed zakończeniem wojny Leon Niemczyk był w armii amerykańskiej, gdzie zgłosił się na ochotnika i służył. Później był we Włoszech, a po zakończeniu działań wojennych wrócił do Polski, gdzie chciał odnaleźć matkę. Później jednak został zatrzymany i trafił na kilka miesięcy do więzienia w Warszawie. W tamtym czasie aktorstwo nie wchodziło w grę.
Po wyjściu z więzienia Leon Niemczyk znalazł pracę w stoczni w Gdańsku. Przeżywając wiele problemów i trudności, mężczyzna postanowił jednocześnie zająć się twórczością. Pracując w stoczni uczęszczał więc także do grupy teatralnej, gdzie po raz pierwszy spróbował swoich sił jako aktor.
W grupie teatralnej zauważyli jego zdolności aktorskie i zaprosili go ćwiczyć do studia teatralnego Iwona Galla. Nazwisko Iwona Galla było w tamtym czasie znane w sferze teatralnej, był on utalentowanym reżyserem teatralnym i scenografem, a wielu aspirujących teatromanów marzyło o dostaniu się na jego studia. W zasadzie właśnie tam rozpoczęła się droga twórcza Leona Niemczyka.
Od tego czasu Leon Niemczyk zaczął pracować jako aktor na scenie. W 1948 roku wystąpił w ramach Objazdowego Teatru Komedii Muzycznej w stolicy. Rok później można było go zobaczyć na scenie legendarnego Teatru Wybrzeże – jednej z największych i najpopularniejszych instytucji kultury w Gdańsku. Później były role w innych polskich teatrach.
Kariera aktorska Leona Niemczyka rozwijała się błyskawicznie. Mimo to dążył do zdobycia większych szczytów, więc kontynuował naukę. W 1952 roku udało mu się pomyślnie zdać egzamin aktorski, co otworzyło przed nim nowe możliwości.
Przeprowadzka do Łodzi i pierwsze role w kinie
Rok po egzaminie Leon Niemczyk otrzymał propozycję zagrania w filmie. Nie mógł zrezygnować z tej oferty, więc przeniósł się do Łodzi, gdzie pozostał do końca życia.
Jego pierwszym filmem była „Celuloza” słynnego polskiego reżysera i scenarzysty Jerzego Kawalerowicza. Był to film fabularny oparty na powieści Igora Newerlego pod tytułem „Pamiątka z celulozy”. W filmie Leon Niemczyk wcielił się w rolę majora Stuposza.
Potem utalentowany Leon Niemczyk był często zapraszany do gry w filmach. Szczególnie skuteczny był rok 1955, kiedy on wystąpił w czterech filmach – „Zaczarowany rower”, „Trzy starty”, „Sprawa pilota Maresza” i „Godziny nadziei”.
Kolejne lata były nie mniej skuteczne dla początkującego aktora. Oczywiście na początku były drobne role, ale później Leon Niemczyk był aktorem w głównych rolach w kinie. Jednym z pierwszych filmów, w których został zaproszony do głównej roli, był film „Pociąg” z 1959 roku. Genialnie zagrana postać dosłownie „otworzyła” przed aktorem nowe możliwości.
Bardzo udana dla Leona Niemczyka była rola Andrzeja w filmie „Nóż w wodzie” w 1961 roku. To polski czarno-biały film psychologiczny z 1961 roku, który później został uznany za jeden z najlepszych polskich filmów. Ta rola przyniosła Leonowi Niemczykowi sławę daleko poza granicami Polski – od tego czasu został zapraszany do zagrania w zagranicznych filmach.
Role w filmach zagranicznych
Kolejne lata dla Leona Niemczyka upłynęły pod znakiem pracy w wielu filmach. Pracował niestrudzenie – grał rolę jak w kinie polskim, tak i w filmach zagranicznych.
Bardzo często aktor był zapraszany do gry w kinie niemieckim i od 1967 roku był związany z tym kinem. Jego debiutem była rola Stefana w filmie „Zamrożone błyskawice” niemieckiego reżysera Janosza Veicziego, po której został zaproszony do współpracy z wytwórnią DEFA – państwową wytwórnią filmową Niemieckiej Republiki Demokratycznej.
Leon Niemczyk od ponad dwudziestu lat z korzyścią współpracuje z tą wytwórnią filmową, występując w dziesiątkach różnorodnych ról. W sumie DEFA wydała ponad siedemset filmów fabularnych, z których dużą część roli przypadła legendarnemu polskiemu aktorowi.
Szalona praca i ogromna ilość ról w filmach wymagały pewnych wyrzeczeń. Przede wszystkim w 1979 roku musiał zrezygnować z działalności teatralnej i na zawsze opuścić scenę. Ostatnią sceną, na której występował był Teatr Powszechny w Łodzi, któremu poświęcił prawie dwadzieścia lat swojego życia. Kino wymagało jednak wiele wysiłku i czasu, więc o teatrze musiał zapomnieć na zawsze.
Nagrody i wyróżnienia gwiazdy polskiego kina
Leon Niemczyk do końca życia grał w filmach. Ostatnią jego rolą była rola w filmie „Szatan z siódmej klasy” w reżyserii i według scenariusza Kazimierza Tarnasa w 2006 roku. W tym samym roku aktor zmarł – jego życie skrócił rak płuc. Gwiazda kina została pochowana na Starym Cmentarzu w Łodzi.
Zasługi Leona Niemczyka zostały wysoko ocenione w Polsce. W 1969 roku otrzymał nagrodę państwową za najlepszą rolę męską w niemieckim filmie „Czas życia”. Ponadto został odznaczony Krzyżami Kawalerskim i Oficerskim w 1985 r., Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski w 1999 r.
Leon Niemczyk był również posiadaczem Honorowej Odznaki Miasta Łodzi oraz Nagrody Państwowej NRD II klasy.
W Łodzi, gdzie spędził najwięcej czasu i zbudował swoją karierę aktorską, w Alei Gwiazd przy ulicy Piotrkowskiej odsłonięto gwiazdę pamiątkową. Również na jego cześć nazwano skwer przy słynnej Szkole Filmowej w Łodzi, która co roku wypuszcza profesjonalnych filmowców.
W sumie przez ponad 50 lat pracy aktorskiej Leon Niemczyk zagrał w ponad 400 polskich filmach oraz w ponad 150 filmach wyprodukowanych przez wytwórnie zagraniczne.